Andorra Hakkında Bilgi
andora sağlıklı yaşam merkezi andora batıkent iş merkezi batıkent iş spor
Pek çoğumuzun adını bile duymadığı Andorra'yı yakından tanımaya ne dersiniz melekler
Andorra Prensliği güneybatı Avrupa'da, Pirene Dağları'nda, denize kıyısı olmayan, Fransa ve İspanya arasında küçük bir ülkedir. Bir zamanlar dünyadan soyutlanmış olan ülke, artık turizm ve bir vergi cenneti olma özelliği ile zengin bir ülkedir.
Tarih
Ana madde: Andorra tarihi
Andorra'nın bağımsızlığını kazanmasını, bölgeyi MS 803'te Müslümanlardan geri alan Charlemagne'ın ve imparatorluğunun bir bölümünü 819'da İspanya'daki Urgel piskoposuna bağışlayan oğlu I. Louis'nin (Sofu) sağladığı kabul edilir.13. yüzyıl sonlarında Andorra biri İspanya'da, öteki Fransa'da bulunan iki prensin ortaklaşa yönetimine bağlanmıştı.Bu feodal düzen, Fransız Devrimi sırasında geçici olarak kalkmakla birlikte, 1806'da Napolyon tarafından yeniden kuruldu.Andorra, o günden bu yana Urgel piskoposu ve Fransa devlet başkanı tarafından ortaklaşa yönetilir; bunların her ikisine de her yıl sembolik bir vergi ödenir.
Coğrafya
Konum: Güneybatı Avrupa, Fransa ile İspanya ortasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 42 30 Kuzey enlemi, 1 30 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Avrupa
Yüzölçümü: toplam: 468 km²
Kara: 468 km²
Su: 0 km²
Sınırları toplam: 120.3 km
Sınır komşuları: Fransa 56.6 km, İspanya 63.7 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
Denizleri: 0 km (kara ile çevrili)
İklimi: ılıman; kışları karlı ve soğuk, yazları kuru ve ılık geçer.
Arazi yapısı: Dik kayalıklar ve dar vadilere sahiptir.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Riu Runer 840 m; En yüksek noktası: Coma Pedrosa 2,946 m
Doğal kaynakları: hidro, mineral sular, kereste, demir yatakları, kurşun
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %4
Otlaklar: %45
Ormanlık arazi: %35
Diğer: %16 (1998 verileri)
Doğal afetler: Çığ, kar fırtınaları
Coğrafî not: Kara ile çevrili
Nüfus
Nüfus: 67,627 (2001 Temmuz ayı tahmini) Yaş yapısı: 0-14 yaş: %15.29 (erkek 5,425; kadın 4,917) 15-64 yaş: %72.06 (erkek 25,654; kadın 23,078) 65 yaş ve üzeri: %12.65 (erkek 4,299; kadın 4,254) (2001 verileri) Nüfus artış oranı: %1.17 (2001 verileri) Mülteci sayısı: 6.82 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.07 erkek/kadın 15 yaş altı: 1.1 erkek/kadın 15-64 yaş: 1.11 erkek/kadın 65 yaş ve üzeri: 1.01 erkek/kadın toplam nüfus: 1.1 erkek/kadın (2001 verileri) Bebek ölüm oranı: 4.08 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 83.47 yıl erkeklerde: 80.57 yıl kadınlarda: 86.57 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 1.25 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) Ulus: Andorralılar Nüfusun etnik dağılımı: ispanyollar %43, Katalanlar %33, Portekizliler %11, Fransızlar %7, Oksitan lar %3, İtalyanlar %2 (1998) Dil: Katalanca (resmî), Fransızca, Kastilyanca Din: Katolik
Yönetimi
Ülke adı: Resmî tam adı: Andora (Andorra) Prensliği kısa şekli : Andora (Andorra) Yerel tam adı: Principat d'Andorra yerel kısa şekli: Andorra Yönetim Biçimi: Parlamentoyla Yönetilen Yetkisiz Prenslik Başkent: Andorra la Vella İdarî bölümler: 7 bölge; Andorra la Vella, Canillo, Encamp, La Massana, Escaldes-Engordany, Ordino, Sant Julia de Loria Bağımsızlık: 1278 Millî bayram: 8 Eylül (1278) Hukuk sistemi: Fransa ve İspanyol hukuku temel alınmıştır. Andoralı seçmenler 715 yıllık feodal sistemi sona erdirmişler ve 14 Mart 1993'te parlamenter bir hükümet sistemi benimsemişlerdir.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), UN (Birleşmiş Milletler), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Ekonomi
Ekonomiye genel bakış: Turizm ve özellikle kayak önemli bir ekonomik kaynaktır. Hareketli bir ticaret merkezi olan serbest liman yılda 10 milyon turist çekmektedir. Ülkenin kanuni serbesti statüsü ve bununla ilişkili olan ekonomik refahı, reform çağrılarının artmasına neden olmuştur.
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.62 (1998) İş gücü: 30,787 (1998) Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %1, endüstri %21 ve hizmet %78 (1998) İşsizlik oranı: %0 Bütçe: gelirler: $385 milyon giderler: $342 milyon (1997) Endüstri: turizm (özellikle kayak), büyük baş hayvan, kereste, tütün, bankacılık Tarım ve hayvancılık ürünleri: Az miktarlarda tütün, çavdar, şeker pancarı,buğday, arpa, yulaf, sebzeler, koyun İhracat tutarı: 58 milyon $ (1998) İhracat ürünleri: tütün, mobilya İhracat ortakları: Fransa %34, İspanya %58 (1998) İthalat tutarı: $1.077 milyar (1998) İthalat ürünleri: Tüketim malları, gıda, elektrik İthalat ortakları: İspanya %48, Fransa %35, ABD %2.3 (1998) Para birimi: Fransız frankı (FRF); İspanyol pesetası (ESP); Euro (EUR) Para birimi kodu: FRF; ESP; EUR Malî yıl: Takvim yılı
İletişim
Kullanılan telefon hatları: 32,946 (1998) Telefon kodu: 376 Radyo yayın istasyonları: AM 0, FM 15, kısa dalga 0 (1998) Radyolar: 16,000 (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 0 (1997) Televizyonlar: 27,000 (1997) Internet kısaltması: .ad Internet servis sağlayıcıları: 1 (2000) Internet kullanıcıları: 5,000 (2000)
Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: 0 km Karayolları: toplam: 269 km asfalt: 198 km asfalt olmayan: 71 km (1994 verileri) Deniz yolları: yok Limanları: : Bordeaux, Boulogne, Cherbourg, Dijon, Dunkerque, La Pallice, Le Havre, Lyon, Marseille, Mullhouse, Nantes, Paris, Rouen, Saint Nazaire, Saint Malo, Strasbourg Hava alanları: yok (2000 verileri)
Pek çoğumuzun adını bile duymadığı Andorra'yı yakından tanımaya ne dersiniz melekler
Andorra Prensliği güneybatı Avrupa'da, Pirene Dağları'nda, denize kıyısı olmayan, Fransa ve İspanya arasında küçük bir ülkedir. Bir zamanlar dünyadan soyutlanmış olan ülke, artık turizm ve bir vergi cenneti olma özelliği ile zengin bir ülkedir.
Tarih
Ana madde: Andorra tarihi
Andorra'nın bağımsızlığını kazanmasını, bölgeyi MS 803'te Müslümanlardan geri alan Charlemagne'ın ve imparatorluğunun bir bölümünü 819'da İspanya'daki Urgel piskoposuna bağışlayan oğlu I. Louis'nin (Sofu) sağladığı kabul edilir.13. yüzyıl sonlarında Andorra biri İspanya'da, öteki Fransa'da bulunan iki prensin ortaklaşa yönetimine bağlanmıştı.Bu feodal düzen, Fransız Devrimi sırasında geçici olarak kalkmakla birlikte, 1806'da Napolyon tarafından yeniden kuruldu.Andorra, o günden bu yana Urgel piskoposu ve Fransa devlet başkanı tarafından ortaklaşa yönetilir; bunların her ikisine de her yıl sembolik bir vergi ödenir.
Coğrafya
Konum: Güneybatı Avrupa, Fransa ile İspanya ortasında yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 42 30 Kuzey enlemi, 1 30 Batı boylamı
Haritadaki konumu: Avrupa
Yüzölçümü: toplam: 468 km²
Kara: 468 km²
Su: 0 km²
Sınırları toplam: 120.3 km
Sınır komşuları: Fransa 56.6 km, İspanya 63.7 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
Denizleri: 0 km (kara ile çevrili)
İklimi: ılıman; kışları karlı ve soğuk, yazları kuru ve ılık geçer.
Arazi yapısı: Dik kayalıklar ve dar vadilere sahiptir.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Riu Runer 840 m; En yüksek noktası: Coma Pedrosa 2,946 m
Doğal kaynakları: hidro, mineral sular, kereste, demir yatakları, kurşun
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %4
Otlaklar: %45
Ormanlık arazi: %35
Diğer: %16 (1998 verileri)
Doğal afetler: Çığ, kar fırtınaları
Coğrafî not: Kara ile çevrili
Nüfus
Nüfus: 67,627 (2001 Temmuz ayı tahmini) Yaş yapısı: 0-14 yaş: %15.29 (erkek 5,425; kadın 4,917) 15-64 yaş: %72.06 (erkek 25,654; kadın 23,078) 65 yaş ve üzeri: %12.65 (erkek 4,299; kadın 4,254) (2001 verileri) Nüfus artış oranı: %1.17 (2001 verileri) Mülteci sayısı: 6.82 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.07 erkek/kadın 15 yaş altı: 1.1 erkek/kadın 15-64 yaş: 1.11 erkek/kadın 65 yaş ve üzeri: 1.01 erkek/kadın toplam nüfus: 1.1 erkek/kadın (2001 verileri) Bebek ölüm oranı: 4.08 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 83.47 yıl erkeklerde: 80.57 yıl kadınlarda: 86.57 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 1.25 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) Ulus: Andorralılar Nüfusun etnik dağılımı: ispanyollar %43, Katalanlar %33, Portekizliler %11, Fransızlar %7, Oksitan lar %3, İtalyanlar %2 (1998) Dil: Katalanca (resmî), Fransızca, Kastilyanca Din: Katolik
Yönetimi
Ülke adı: Resmî tam adı: Andora (Andorra) Prensliği kısa şekli : Andora (Andorra) Yerel tam adı: Principat d'Andorra yerel kısa şekli: Andorra Yönetim Biçimi: Parlamentoyla Yönetilen Yetkisiz Prenslik Başkent: Andorra la Vella İdarî bölümler: 7 bölge; Andorra la Vella, Canillo, Encamp, La Massana, Escaldes-Engordany, Ordino, Sant Julia de Loria Bağımsızlık: 1278 Millî bayram: 8 Eylül (1278) Hukuk sistemi: Fransa ve İspanyol hukuku temel alınmıştır. Andoralı seçmenler 715 yıllık feodal sistemi sona erdirmişler ve 14 Mart 1993'te parlamenter bir hükümet sistemi benimsemişlerdir.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), UN (Birleşmiş Milletler), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Ekonomi
Ekonomiye genel bakış: Turizm ve özellikle kayak önemli bir ekonomik kaynaktır. Hareketli bir ticaret merkezi olan serbest liman yılda 10 milyon turist çekmektedir. Ülkenin kanuni serbesti statüsü ve bununla ilişkili olan ekonomik refahı, reform çağrılarının artmasına neden olmuştur.
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.62 (1998) İş gücü: 30,787 (1998) Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %1, endüstri %21 ve hizmet %78 (1998) İşsizlik oranı: %0 Bütçe: gelirler: $385 milyon giderler: $342 milyon (1997) Endüstri: turizm (özellikle kayak), büyük baş hayvan, kereste, tütün, bankacılık Tarım ve hayvancılık ürünleri: Az miktarlarda tütün, çavdar, şeker pancarı,buğday, arpa, yulaf, sebzeler, koyun İhracat tutarı: 58 milyon $ (1998) İhracat ürünleri: tütün, mobilya İhracat ortakları: Fransa %34, İspanya %58 (1998) İthalat tutarı: $1.077 milyar (1998) İthalat ürünleri: Tüketim malları, gıda, elektrik İthalat ortakları: İspanya %48, Fransa %35, ABD %2.3 (1998) Para birimi: Fransız frankı (FRF); İspanyol pesetası (ESP); Euro (EUR) Para birimi kodu: FRF; ESP; EUR Malî yıl: Takvim yılı
İletişim
Kullanılan telefon hatları: 32,946 (1998) Telefon kodu: 376 Radyo yayın istasyonları: AM 0, FM 15, kısa dalga 0 (1998) Radyolar: 16,000 (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 0 (1997) Televizyonlar: 27,000 (1997) Internet kısaltması: .ad Internet servis sağlayıcıları: 1 (2000) Internet kullanıcıları: 5,000 (2000)
Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: 0 km Karayolları: toplam: 269 km asfalt: 198 km asfalt olmayan: 71 km (1994 verileri) Deniz yolları: yok Limanları: : Bordeaux, Boulogne, Cherbourg, Dijon, Dunkerque, La Pallice, Le Havre, Lyon, Marseille, Mullhouse, Nantes, Paris, Rouen, Saint Nazaire, Saint Malo, Strasbourg Hava alanları: yok (2000 verileri)
