akvaryumda yosun önlemek akvaryum yosun önleme
NITROJEN DONGUSU :
Ilk haftalar eger yeni bir akvaryum kurduysaniz , ve hemen icine balik koyarsaniz burada basarili olma sansiniz cok azdir . Baliklari almadan once onlara evlerini hazirlamamiz lazimdir. Akvaryum bir kucuk dunyadir , hazirlik yapilmasindan da kastim gerekli biyolojik durumu saglayarak baliklarin saglikli yasamasini temin etmektir. Balik diskilari , artik yemler ,ve digger bir cok madde akvaryumda birikir ve sihirli bir sekilde kaybolmaz . Microorganizmalar sayesinde bir de bir cok degisik toksik atik meydan gelir . Fakat bazi mikroorganizmalar bu olusumlari baska olusuma donusturebilirler . En onemlisi ( - ki biyoloji okuduysaniz duymussunuz dur ) Azot ( Nitrojen ) donusumu dur .
Bu donusumu kim ve nasil yapar : Bunlar Mikroskopik canlilar olup Azot Bakterileri denir . Dogada bunlar zaten mevcuttur. Yeni akvaryum kurdugumuzda bu bakteriler suda mevcut olup , sayilari cok azdir. Burada onemli olan ilk bir kac hafta da bakteri kolonileri olusturmak ve yukarida belirtilen maddelerin donusumunu saglayabilecek yeterli sayiya ulasmalaridir. Sunu diyebiliriz ; iyi bir akvaryum un temellerinden biri bakteri kolonileri dir. Normalde bu islem yaklasik 2 ila 6 hafta surer . Akvaryumculuk tab u akvaryum durumuna Donusum akvaryumu denir .
Bu donusumun nasil oldugunu anlayalim . Nitrojen (N , Azot ) bir elementtir ve iki onemli organik molekulle birlesim olusturur : protein ve nukleik asit . Ne kadar ki hava da oldukca cok azot olmasina karsin (N2), sadece cok az canli bunu asimile edebilir . Sadece ozel bir cesit bakteri , cyanobacteria (bilinen adi ile mavi – yesil yosun ) N2 tutabilir ve azot temelli organic molekuller in sentezi icin kullanir . Ayrica Azot duzenleyiciler olarak da adlandirilir . Bu islemleri yaparken de Azot devamli degisik formatlara girer .
Bu azot bilesimleri bozuldugunda ( organismanin tamami veya bir parcasinin olumu ) sonucunda bakteriler tarafindan isleme tabi tutulurlar ve temel olarak Amonyak gazi olusur (NH3). Amonyak sui le birlesirse Amonyak Hidroksit olusur (NH4OH), bu da toksik bir madde dir . Amonyak baliklara cok zararlidir ve toksikligi sicaklik , pH ve su kalitesine bagli olarak degisir . pH in asidik olmasi daha cok Amonyum Hidroksit in neturilize oldugunu ve amonyak toksit ligin dusdugunu gosterir . Fakat pH Alkali ise Amonyak in tehlikeli oldugu bilinmelidir . Bu durumda Nitrosomonas adli bakteri bize yardimci olacaktir . Amonyagi Oksijen ile birlestirerek Nitrit olusturur (NO2-), ve sonucunda enerji aciga cikar . Kimyasal formul olarak asagidaki sekilde gosterebiliriz :
2 NH3 + 3 O2 ----> 2 HNO2 + 2 H2O + Enerji
Nitrik Asit HNO2 (nitrous acid) su da cozunur ve Nitrit iyonu haline gecer (NO2-). Nitrit te baliklara ve bitkilere sakincalidir ama akvaryumda fazla olusmaz cunku digger bir bakteri (Nitrobacter) bunu Nitrat a cevirir (NO3-), ve bu asamada da gene enerji olusur . Reaksiyon su sekildedir :
2 HNO2 + O2 ----> 2 HNO3 + Enerji
Sadece simdi azot daha az zararli hallerine donusmeye baslar . Bu islemler sirasinda Nitrat suda cogalmaya baslar . Bu dusumda algler uremeye baslayacaktir , cunku besin kaynaklari Nitrat tir . Bunu onlemek icin belli oranlarda ve belli araliklarla su degistirmek gerekli olacaktir. Hatta dogal bitkiler konularak daha iyi sonuc elde edilir . Bitkilerde bu nitrat I kullanmaktadirlar . Ayrica bitkiler amonyak I da tutabilirler , bundan dolayi goruntu disinda ise yararlar .
Azot bakterileri oksijen in bol oldugu yerlerde daha buyuk koloniler olusturur. Koloniler isigin fazla olmadigi ve suyun harekliliginin fazla olmadigi yerlerde daha kolay tutunurlar . Bu akvaryum daki en onemli olaydir. Fakat burada islem bitmez . Diyelim ki sudaki oksijen orani cok fazla degil . Bu durumda Nitrat , Nitrit e donecektir . Veya degisim adi verdigimiz , anaerobic bakteriler sayesinde Azot gazina donecektir (N2), ve devir tamamlanmis olacaktir.
Simdi Azot donusmunun nedem oldugunu biliyoruz . Yeni akvaryumda nasil oldugunu ve baliklarimizin yasayabilecegi ortamin olusup olusmadigini anlayabiliriz . Bu bakteri kolonilerin olusumunda herhangi bir sey yapmaya gerek yoktur. Sadece organic maddelere ihtiyaclari vardir. Bu donusumun baslayabilmesi icin suyu koyup filtreler calismaya basladiginda sadece akvaryuma az bir miktar amonyak koymak yeterli olacaktir. Bazen musluk suyunda amonyak kendiliginden vardir. Fakat gene de bir miktar amonyak koymakta fayda vardir. Tekrar dan sunu belirtmekte fayda vardir. Dogal bitki leri akvaryumunuza ekleyin .
BAska uygulanan bir yontem de dnusum baligi kullanmaktir. 2-3 adet kuvvetli balik kullanilir bu islem icin ( Tavsiye ettigim Zebra Danios ) . Bu balik donusum olurken su da yasayacaktir. Fakat bu sirada balik / lar stress te kalacaklardir. Baska yolda Tatli su Test Kit almaktir. ( pH , Amonyak , nitrat ) Boylelikle amonyak / nitrat seviyelerini olcebilirsiniz . Nitrit yukselip 0 ( sifir ) oldugunda baliklari koyabiliriz . Fakat baliklari da yavas yavas koymak gerekli . Yani 20 balik koyulacaksa , hepsini ayni anda degil , 2-3 hafta icinde koymak iyi olacaktir. Boylelikle bakteri kolonileri olusacak biyolojik degisimlere kendilerini uydurarak cogalmaya devam edeceklerdir
