*MeleK*
♥Ben Aşık Olduğum Adamın Aşık Olduğu Kadınım♥
5 yaşındaki çocukların eğitimi gelişimi
5 yaş oyunları 5 yaşındaki çocuğun kilosu yaşındaki çocuğun eğitimi yaş çocuk eğitimi erkek çocuğu
5 yaş çocukları etraflarındaki kişilerin duyguları ve ihtiyaçları konusunda çok hassastırlar. Sıra beklemek veya oyuncakları ya da diğer şeyleri paylaşmak eskisinden daha kolaydır.
Neler değişti?
5 yaş çocukları etraflarındaki kişilerin duyguları ve ihtiyaçları konusunda çok hassastırlar. Sıra beklemek veya oyuncakları ya da diğer şeyleri paylaşmak eskisinden daha kolaydır. “en iyi arkadaşlar” önem kazanmaya başlamıştır.
Bir 5 yaş anne/babası olarak yaşayacağınız ilk büyük aşama şüphesiz ki çocuğunuzun okula (ana sınıfına) başlaması olacaktır. Çocuk daha önceden kreşe gitmiş olsa dahi, bu okula geçiş dönemi anne/babalar için çok önemli bir odak noktası teşkil etmektedir. 5 yaş çocuğunun odak noktasında ise okul kadar önem taşıyan bir diğer konu da sosyal ilişkilerdir.
Şüphesiz ki okula başlamak beş yaş çocuklarının hayatındaki en önemli dönüm noktasıdır. Okula başlamakla ilgili daha fazla bilgi almak için Çocukluk Dönemi/Eğitim bölümünde konuyla ilgili haberlerimizi okuyabilirsiniz.
Her birinin çok farklı ve kendine has kişilik özellikleri, yetenekleri ve ilgi alanları olması sebebiyle 5 yaş çocuklarıyla ilgili genellemeler yapmak neredeyse yetişkinlerle ilgili genellemeler yapmak kadar zordur. Buna rağmen 5 yaşların bu yıl içinde gerçekleştireceği bazı gelişim aşamalarını genel olarak şu şekilde özetleyebiliriz:
Fiziksel gelişim
Beş yaş çocukları giyinme, soyunma, düğme ilikleme, fermuar açma/kapama gibi konularda zorluk çekmeyecektir. Buna karşın bağcık bağlamak için biraz daha çalışması gerekecektir. Esasında bağlamayı öğrenmeleri pratik yapmalarına bağlıdır. Bu nedenle bu yıl yapışkan bantlı ayakkabılar yerine bağcıklı ayakkabıları tercih ederek, çocuğunuzun hem buna ihtiyaç duymasını hem de pratik yapmasını sağlayabilirsiniz.
Ana sınıfı öğrencilerinin artık tuvalet işleri konusunda tamamen bağımsızlık kazanmış olmaları beklenir (popolarını silmekte henüz tam olarak başarılı olmasalar bile!).
Okul çantalarını kendi başlarına hazırlamak ana sınıfı öğrencinize yetişkin biri olma duygusunu yaşatacaktır. Ancak çantayı sizin de kontrol ederek, gerekli birşeyin unutulmadığından emin olmanız gerekecektir.
Beş yaş çocukları oyuncaklarını toplayabilir ve yatağını düzeltebilir. Ayrıca ufak tefek ev işlerinde size yardımcı da olabilirler. Örneğin çocukların çoğu kek malzemelerini karıştırmaktan ya da çiçekleri sulamaktan çok hoşlanırlar.
Çocukların çoğunun ilk süt dişi beş ile altı yaş civarında düşer ve yerine kalıcı dişler gelmeye başlar. Ancak anne ya da babanın süt dişleri daha ileri bir yaşta düşmeye başladıysa, çocukta da aynı şekilde olma ihtimali yüksek olmaktadır.
Fiziksel gelişimini desteklemek için
Beş yaş çocuğunuzun fiziksel gelişimini desteklemek amacıyla ilk yapmanız gereken şey ise gayet açık: teşvik etmek! Çocuğunuz yeni bir şey yapmaya çalıştığında mutlaka takdir etmeli ve uğraşmaya devam etmesi için uyarmalısınız. Ancak ne yapın edin, hemen yardım etmeye kalkışmayın! Yeni bir beceriyi kazanmak için yeterli zamana sahip olması gerekir. Hazır olmadığı bir şey için de zorlamamalısınız. Okul çantasını hazırlaması, ya da ayakkabısının bağcıklarını bağlaması vakit alıyorsa, bunun için onu eleştirmeyin, ihtiyacı olan zamanı verin. Yeni becerileri konusunda ne kadar çok antrenman yaparsa o kadar hızlı ve başarılı olacaktır. Son olarak, çocuğunuzun yaptığı işleri kesin olarak peşinden bir de siz düzeltmeyin. Örneğin arkasından devamlı yatağı siz de düzeltirseniz, bunu fark edecektir ve böylece ona işini doğru yapamadığı mesajını vermiş olursunuz. Doğru yapmanın kendisinden çok doğru yapabilmek için çaba sarf etmesi önemlidir.
Dil gelişimi / Zihinsel gelişim
Beş yaş çocuğunun konuşmasının düzgün, net ve akıcı olması beklenir. Bu yaştaki bir çocuk olan bitenleri anlatabilir, insanları ayrıntılı olarak tarif edebilir ve yerinde sorular sorabilir. Nesnelerin ne işe yaradığını anlatabilir, uzun ve karmaşık cümleler kurabilir. Sohbetleri ve filmleri rahatlıkla takip edebilir.
“l” harfi yerine “y” harfini kullanmak ya da bazı kelimelerde hecelerin yerini karıştırmak (rüya yerine yüra gibi) olabilse de, bu hafif telaffuz sorunları ilerleyen zamanlarda kaybolacaktır ve genellikle önemli bir sorun belirtisi olarak değerlendirilmez.
Beş yaşındaki bir çocuk yaklaşık olarak 13.000 kelimeyi anlar ve 5-8 kelimeli cümleler kurar. Tartışmayı ve mantık yürütmeyi sever, “çünkü” gibi kelimeleri sıklıkla kullanır. Bilmecelerden ve şakalardan hoşlanır. Sebep-sonuç ilişkilerine ilgi duyar.
Öykülerin başı, ortası ve sonu olduğunu anlar, öyküleri hatırlar ve anlatır. Dikkat yelpazesi geniştir ve iyi konsantre olur. Öyküler yaratmaktan ve bunları anlatmaktan, esprilerden ve şakalardan hoşlanır. Yazıların soldan sağa ve yukarıdan aşağı doğru okunduğunu anlar. Harfleri yazmaya çalışmayı sever ve bazı harfleri ve rakamları tanır. İnsan, hayvan ve nesneleri temsil eden resimler çizer. Öğretilirse adres ve telefon numarasını aklında tutabilir.
“Önce-sonra”, “yukarıda-aşağıda”, “daha az-daha fazla”, “aynı” gibi kavramları ve dün, bugün ve yarın gibi zaman kavramlarını anlar.
Beş yaş çocuklarının çoğu harfleri ve özellikle de kendi isimlerini yazmayı başarırlar. Ayrıca harflere tekabül eden sesleri de kavramaya başlarlar. Okumayı öğrenme sürecinde önemli bir aşamaya ulaşırlar ve öğretilmesi halinde okumayı da öğrenebilirler.
Sosyal ve Duygusal Gelişim
Beş yaş çocukları basit kurallar içeren oyunları keşfederler ve taklit oyunları oynamak amacıyla arkadaşlarını ve oyuncakları organize ederler. Kuralları anlar ve bunlara saygı gösterir. Genellikle izin istemeyi bilir. Almayı ve vermeyi bilir ve bundan zevk duyar. Sıralarını bekler ve paylaşımda bulunurlar ancak bunu her zaman istemeyebilirler. Ayrıca oyunda yalnızca “en iyi arkadaşları” ile birlikte olmak arzusu ile diğer çocukları dışlayabilirler. Genellikle kendi cinsiyetinden 1 ya da 2 arkadaşla oynamayı tercih ederler ve başka çocuklar oyuna katıldığında oyunun patronu gibi davranıp, diğer çocukları yönetmeye çalışırlar. Kendi başına da memnuniyetle ve bağımsız olarak oynar.
Halen gerçek ve hayali olan arasındaki farkı zaman zaman karıştırır. Sıklıkla yüksek sesler, karanlık, hayvanlar ve bazı insanlardan korkar. Buna karşın daha küçük çocuklara kıyasla korkuları daha azdır, çünkü artık dünyayı daha iyi tanımaktadır.
Kas gücü ve motor becerilerini test etmekten hoşlanırlar, ancak henüz duygusal olarak başka çocuklarla rekabet etmeye hazır değildirler. Öfke ve kıskançlık duyguların fiziksel yollarla ifade edebilir. Zaman zaman diğer çocukları eleştirir ve kendi hatalarından dolayı utanır.
Kendi kararlarını vermekten hoşlanır. Beş yaş çocukları doğru ile yanlışı birbirinden ayırmaya başlar ve sürekli olarak “doğru” olanı yapma ve yetişkinlerin onayını alma arzusu duyarlar. Ancak yine de hikayeler uydurmaya ve yapmamaları gereken bazı şeyleri yapmaya da devam ederler. Yetişkinlerle ve diğer çocuklarla sohbetler kurarlar. İnsanlar arasındaki ilişkileri ve aileler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları anlarlar. Diğer insanların duyguları konusundaki hassasiyetleri artar ve başka insanlar üzgün ya da öfkeli olduklarında bunu fark ederler.
Yeni şeyleri denemekten ve risk almaktan hoşlanırlar. Kendilerini “büyük” hissederler ve kendilerinden küçük çocuklar karşısında büyük olmakla övünürler. Güzel bir espri anlayışları vardır ve büyüklere şakalar yapmaktan ve onları güldürmekten zevk duyarlar. Ancak zaman zaman da uzaklaşmak ve yalnız kalmak ihtiyacı duyarlar.
Beslenme
Beş yaş çocukları harika bir yemek arkadaşı olurlar. Masayı hazırlamaya yardım etmeye, menüden istedikleri yemeği seçmeye, kendi kendilerine servis yapmaya ve bir yandan yemek yerken diğer yandan sohbet etmeye bayılırlar. Beş yaş çocukları sık sık masadan kalkma ihtiyacı duyarlar ve sürekli aynı şeyleri yemek isterler. Yemek masasındaki sohbeti yönetmek isterler ve bundan dolayı da yemeklerini bitirmeleri uzun zaman alır.
Bu yaş çocuklarına yemek seçimleri konusunda rehberlik etmek şarttır. Ailenin yönlendirmemesi durumunda çocuklar sebzeler ve diğer sağlıklı gıdalar yerine patates kızartması, şeker, çikolata gibi besin değeri taşımayan yiyecekleri tercih ederler. Öte yandan sağlıklı beslenme ve yeterli vitamin ve besinleri almaları çok önemli olmakla birlikte, her zaman tabaklarını silip süpürmeleri ya da yetişkinleri doyuracak porsiyonları tüketmeleri beklenmemelidir.
Uyku
Yatağa gitmekte zorlanan ancak sabahları erkenden uyanan daha küçük çocuklara kıyasla yatağa gitmeleri daha kolay olur, ancak sabah uyanmakta güçlük çekerler! Daha önceden beri gelen yerleşik bir uyku rutini olan çocuklar her zaman için uyku konusunda daha rahattırlar. Beş yaş çocukları uyku öncesi masal faslına bayılırlar. Üstelik artık masalları sadece dinlemekle kalmaz, kitaplara kendi kendine bakmaktan da hoşlanır. Bazıları çeşitli kelimeleri tanıyabilir ve hatta kendi kendine okumaya dahi başlayabilir. Okumasa dahi, yazılı cümleler hafızasında yer eder ve bu da daha sonra gelecek olan okuma becerisi ile direkt olarak bağlantılı bir beceridir.
Oyun
Fiziksel aktivite seçiminde çocuğunuzun size rehberlik etmesine izin verin. Unutmayı bu yaş çocukları takım sporları için gerekli fiziksel ve iletişimsel becerileri henüz tam olarak kazanmamışlardır. Bu tür faaliyetlere hazır olabilmeleri için henüz bir-iki yıl daha gereklidir. Şimdilik yüzme, dans, paten gibi “kendi kendisiyle rekabet edebileceği” spor faaliyetlerini değerlendirmeye alabilirsiniz. Birlikte kır yürüyüşleri yapmak da, hem beraber vakit geçirmek hem de egzersiz yaparken doğayı tanımak açısından çok güzel bir seçenektir.
Çocuklar sevdikleri ve başarılı oldukları spor dalını keşfedene kadar birçok spor dalını deneyebilirler. Çocuğunuzun spor ve egzersizi en başından olumlu birer deneyim olarak benimsemesi için onu herhangi bir takıma katılması için zorlamayın, sporun rekabetçi yönünü ön plana çıkarmayın. Çocuklara başarılı olmaları için baskı yapmak doğru değildir. Bir spor faaliyetine sadece sizi memnun etmek amacıyla katılmadığından emin olun. Bu yaşta sporun yalnızca eğlence ve oyun amaçlı yapıldığını unutmayın. Beş yaşında bir çocuktan yetişkinlerle aynı süre egzersiz yapmasını beklemeyin. Tenis kortunda bir saatlik bir çalışma beş yaşındaki çocuğu fazlasıyla yorar, 10 ile 20 dakika süren tenis çalışması onun için yeterlidir.
Sağlıklı Çocuk Kontrolleri ve Aşılar
4-6 yaşından önce yapılması gereken bir aşı kalmamış olmakla birlikte, okul öncesi çocuklarının yılda bir kez sağlıklı çocuk kontrolünü yaptırmak gerekmektedir. 5 yaş kontrolünde doktorunuz boy ve kilo ölçümü yapacak ve fizik muayenede büyük tansiyon, görme ve işitmesini kontrol edecek ve bir yıl boyunca sergilemiş olduğu gelişimi değerlendirecektir.
Dişle ilgili olası sorunları erkenden tespit ve tedavi etmek ve ağız sağlığına özen gösterme alışkanlığını erken yaşlarda kazandırmak amacıyla altı ayda bir düzenli diş kontrollerini ihmal etmemeli ve diş temizliği ve bakımına özen göstermeye devam etmelisiniz.
Bunlara dikkat!
Çocuğunuzun becerilerini sürekli olarak yaşıtları ile kıyaslamak doğru değilse de, olası sorunları zamanında belirleyebilmek amacıyla dikkatli olmakta da yarar vardır.
Çocuğunuz başka çocuklarla oynayamıyor veya çoğunlukla utangaç ya da çekingen davranıyorsa;
İyi uyuyamıyor ve sık sık kâbuslarla uyanıyorsa;
Çatal-kaşık kullanamıyor veya boya kalemini doğru bir şekilde tutamıyorsa;
Sık sık korkulu, üzgün oluyor ya da sizden ayrılamıyorsa;
Halen tuvalet konusunda sorunları varsa, bunları doktorunuza bildirmeyi ihmal etmeyin.
Beş yaş çocuklarının dil gelişimine de dikkat etmek çok önemlidir
Bu yaştaki çocukların söylediklerinin herkes tarafından anlaşılıyor olması, cümle yapılarının doğru ve zamanları yerinde kullanıyor olması gereklidir. Bu yaş civarındaki çocukların %10 ile 20’sinde konuşma veya dil sorunları ortaya çıkmakta ve bunlar zamanında tedavi edilmediğinde okul hayatında güçlüklere neden olmaktadır.
Çocuğunuzun söylediklerini aile bireyleri haricindeki kişiler anlamakta güçlük çekiyorsa;
Yalnızca az sayıda kelime kullanıyorsa;
Konuşmaya 3 yaşından sonra başladıysa;
Bazı harfleri telaffuz etmekte zorlanıyorsa doktorunuza danışınız.
alıntı
5 yaş çocukları etraflarındaki kişilerin duyguları ve ihtiyaçları konusunda çok hassastırlar. Sıra beklemek veya oyuncakları ya da diğer şeyleri paylaşmak eskisinden daha kolaydır.
Neler değişti?
5 yaş çocukları etraflarındaki kişilerin duyguları ve ihtiyaçları konusunda çok hassastırlar. Sıra beklemek veya oyuncakları ya da diğer şeyleri paylaşmak eskisinden daha kolaydır. “en iyi arkadaşlar” önem kazanmaya başlamıştır.
Bir 5 yaş anne/babası olarak yaşayacağınız ilk büyük aşama şüphesiz ki çocuğunuzun okula (ana sınıfına) başlaması olacaktır. Çocuk daha önceden kreşe gitmiş olsa dahi, bu okula geçiş dönemi anne/babalar için çok önemli bir odak noktası teşkil etmektedir. 5 yaş çocuğunun odak noktasında ise okul kadar önem taşıyan bir diğer konu da sosyal ilişkilerdir.
Şüphesiz ki okula başlamak beş yaş çocuklarının hayatındaki en önemli dönüm noktasıdır. Okula başlamakla ilgili daha fazla bilgi almak için Çocukluk Dönemi/Eğitim bölümünde konuyla ilgili haberlerimizi okuyabilirsiniz.
Her birinin çok farklı ve kendine has kişilik özellikleri, yetenekleri ve ilgi alanları olması sebebiyle 5 yaş çocuklarıyla ilgili genellemeler yapmak neredeyse yetişkinlerle ilgili genellemeler yapmak kadar zordur. Buna rağmen 5 yaşların bu yıl içinde gerçekleştireceği bazı gelişim aşamalarını genel olarak şu şekilde özetleyebiliriz:
Fiziksel gelişim
Beş yaş çocukları giyinme, soyunma, düğme ilikleme, fermuar açma/kapama gibi konularda zorluk çekmeyecektir. Buna karşın bağcık bağlamak için biraz daha çalışması gerekecektir. Esasında bağlamayı öğrenmeleri pratik yapmalarına bağlıdır. Bu nedenle bu yıl yapışkan bantlı ayakkabılar yerine bağcıklı ayakkabıları tercih ederek, çocuğunuzun hem buna ihtiyaç duymasını hem de pratik yapmasını sağlayabilirsiniz.
Ana sınıfı öğrencilerinin artık tuvalet işleri konusunda tamamen bağımsızlık kazanmış olmaları beklenir (popolarını silmekte henüz tam olarak başarılı olmasalar bile!).
Okul çantalarını kendi başlarına hazırlamak ana sınıfı öğrencinize yetişkin biri olma duygusunu yaşatacaktır. Ancak çantayı sizin de kontrol ederek, gerekli birşeyin unutulmadığından emin olmanız gerekecektir.
Beş yaş çocukları oyuncaklarını toplayabilir ve yatağını düzeltebilir. Ayrıca ufak tefek ev işlerinde size yardımcı da olabilirler. Örneğin çocukların çoğu kek malzemelerini karıştırmaktan ya da çiçekleri sulamaktan çok hoşlanırlar.
Çocukların çoğunun ilk süt dişi beş ile altı yaş civarında düşer ve yerine kalıcı dişler gelmeye başlar. Ancak anne ya da babanın süt dişleri daha ileri bir yaşta düşmeye başladıysa, çocukta da aynı şekilde olma ihtimali yüksek olmaktadır.
Fiziksel gelişimini desteklemek için
Beş yaş çocuğunuzun fiziksel gelişimini desteklemek amacıyla ilk yapmanız gereken şey ise gayet açık: teşvik etmek! Çocuğunuz yeni bir şey yapmaya çalıştığında mutlaka takdir etmeli ve uğraşmaya devam etmesi için uyarmalısınız. Ancak ne yapın edin, hemen yardım etmeye kalkışmayın! Yeni bir beceriyi kazanmak için yeterli zamana sahip olması gerekir. Hazır olmadığı bir şey için de zorlamamalısınız. Okul çantasını hazırlaması, ya da ayakkabısının bağcıklarını bağlaması vakit alıyorsa, bunun için onu eleştirmeyin, ihtiyacı olan zamanı verin. Yeni becerileri konusunda ne kadar çok antrenman yaparsa o kadar hızlı ve başarılı olacaktır. Son olarak, çocuğunuzun yaptığı işleri kesin olarak peşinden bir de siz düzeltmeyin. Örneğin arkasından devamlı yatağı siz de düzeltirseniz, bunu fark edecektir ve böylece ona işini doğru yapamadığı mesajını vermiş olursunuz. Doğru yapmanın kendisinden çok doğru yapabilmek için çaba sarf etmesi önemlidir.
Dil gelişimi / Zihinsel gelişim
Beş yaş çocuğunun konuşmasının düzgün, net ve akıcı olması beklenir. Bu yaştaki bir çocuk olan bitenleri anlatabilir, insanları ayrıntılı olarak tarif edebilir ve yerinde sorular sorabilir. Nesnelerin ne işe yaradığını anlatabilir, uzun ve karmaşık cümleler kurabilir. Sohbetleri ve filmleri rahatlıkla takip edebilir.
“l” harfi yerine “y” harfini kullanmak ya da bazı kelimelerde hecelerin yerini karıştırmak (rüya yerine yüra gibi) olabilse de, bu hafif telaffuz sorunları ilerleyen zamanlarda kaybolacaktır ve genellikle önemli bir sorun belirtisi olarak değerlendirilmez.
Beş yaşındaki bir çocuk yaklaşık olarak 13.000 kelimeyi anlar ve 5-8 kelimeli cümleler kurar. Tartışmayı ve mantık yürütmeyi sever, “çünkü” gibi kelimeleri sıklıkla kullanır. Bilmecelerden ve şakalardan hoşlanır. Sebep-sonuç ilişkilerine ilgi duyar.
Öykülerin başı, ortası ve sonu olduğunu anlar, öyküleri hatırlar ve anlatır. Dikkat yelpazesi geniştir ve iyi konsantre olur. Öyküler yaratmaktan ve bunları anlatmaktan, esprilerden ve şakalardan hoşlanır. Yazıların soldan sağa ve yukarıdan aşağı doğru okunduğunu anlar. Harfleri yazmaya çalışmayı sever ve bazı harfleri ve rakamları tanır. İnsan, hayvan ve nesneleri temsil eden resimler çizer. Öğretilirse adres ve telefon numarasını aklında tutabilir.
“Önce-sonra”, “yukarıda-aşağıda”, “daha az-daha fazla”, “aynı” gibi kavramları ve dün, bugün ve yarın gibi zaman kavramlarını anlar.
Beş yaş çocuklarının çoğu harfleri ve özellikle de kendi isimlerini yazmayı başarırlar. Ayrıca harflere tekabül eden sesleri de kavramaya başlarlar. Okumayı öğrenme sürecinde önemli bir aşamaya ulaşırlar ve öğretilmesi halinde okumayı da öğrenebilirler.
Sosyal ve Duygusal Gelişim
Beş yaş çocukları basit kurallar içeren oyunları keşfederler ve taklit oyunları oynamak amacıyla arkadaşlarını ve oyuncakları organize ederler. Kuralları anlar ve bunlara saygı gösterir. Genellikle izin istemeyi bilir. Almayı ve vermeyi bilir ve bundan zevk duyar. Sıralarını bekler ve paylaşımda bulunurlar ancak bunu her zaman istemeyebilirler. Ayrıca oyunda yalnızca “en iyi arkadaşları” ile birlikte olmak arzusu ile diğer çocukları dışlayabilirler. Genellikle kendi cinsiyetinden 1 ya da 2 arkadaşla oynamayı tercih ederler ve başka çocuklar oyuna katıldığında oyunun patronu gibi davranıp, diğer çocukları yönetmeye çalışırlar. Kendi başına da memnuniyetle ve bağımsız olarak oynar.
Halen gerçek ve hayali olan arasındaki farkı zaman zaman karıştırır. Sıklıkla yüksek sesler, karanlık, hayvanlar ve bazı insanlardan korkar. Buna karşın daha küçük çocuklara kıyasla korkuları daha azdır, çünkü artık dünyayı daha iyi tanımaktadır.
Kas gücü ve motor becerilerini test etmekten hoşlanırlar, ancak henüz duygusal olarak başka çocuklarla rekabet etmeye hazır değildirler. Öfke ve kıskançlık duyguların fiziksel yollarla ifade edebilir. Zaman zaman diğer çocukları eleştirir ve kendi hatalarından dolayı utanır.
Kendi kararlarını vermekten hoşlanır. Beş yaş çocukları doğru ile yanlışı birbirinden ayırmaya başlar ve sürekli olarak “doğru” olanı yapma ve yetişkinlerin onayını alma arzusu duyarlar. Ancak yine de hikayeler uydurmaya ve yapmamaları gereken bazı şeyleri yapmaya da devam ederler. Yetişkinlerle ve diğer çocuklarla sohbetler kurarlar. İnsanlar arasındaki ilişkileri ve aileler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları anlarlar. Diğer insanların duyguları konusundaki hassasiyetleri artar ve başka insanlar üzgün ya da öfkeli olduklarında bunu fark ederler.
Yeni şeyleri denemekten ve risk almaktan hoşlanırlar. Kendilerini “büyük” hissederler ve kendilerinden küçük çocuklar karşısında büyük olmakla övünürler. Güzel bir espri anlayışları vardır ve büyüklere şakalar yapmaktan ve onları güldürmekten zevk duyarlar. Ancak zaman zaman da uzaklaşmak ve yalnız kalmak ihtiyacı duyarlar.
Beslenme
Beş yaş çocukları harika bir yemek arkadaşı olurlar. Masayı hazırlamaya yardım etmeye, menüden istedikleri yemeği seçmeye, kendi kendilerine servis yapmaya ve bir yandan yemek yerken diğer yandan sohbet etmeye bayılırlar. Beş yaş çocukları sık sık masadan kalkma ihtiyacı duyarlar ve sürekli aynı şeyleri yemek isterler. Yemek masasındaki sohbeti yönetmek isterler ve bundan dolayı da yemeklerini bitirmeleri uzun zaman alır.
Bu yaş çocuklarına yemek seçimleri konusunda rehberlik etmek şarttır. Ailenin yönlendirmemesi durumunda çocuklar sebzeler ve diğer sağlıklı gıdalar yerine patates kızartması, şeker, çikolata gibi besin değeri taşımayan yiyecekleri tercih ederler. Öte yandan sağlıklı beslenme ve yeterli vitamin ve besinleri almaları çok önemli olmakla birlikte, her zaman tabaklarını silip süpürmeleri ya da yetişkinleri doyuracak porsiyonları tüketmeleri beklenmemelidir.
Uyku
Yatağa gitmekte zorlanan ancak sabahları erkenden uyanan daha küçük çocuklara kıyasla yatağa gitmeleri daha kolay olur, ancak sabah uyanmakta güçlük çekerler! Daha önceden beri gelen yerleşik bir uyku rutini olan çocuklar her zaman için uyku konusunda daha rahattırlar. Beş yaş çocukları uyku öncesi masal faslına bayılırlar. Üstelik artık masalları sadece dinlemekle kalmaz, kitaplara kendi kendine bakmaktan da hoşlanır. Bazıları çeşitli kelimeleri tanıyabilir ve hatta kendi kendine okumaya dahi başlayabilir. Okumasa dahi, yazılı cümleler hafızasında yer eder ve bu da daha sonra gelecek olan okuma becerisi ile direkt olarak bağlantılı bir beceridir.
Oyun
Fiziksel aktivite seçiminde çocuğunuzun size rehberlik etmesine izin verin. Unutmayı bu yaş çocukları takım sporları için gerekli fiziksel ve iletişimsel becerileri henüz tam olarak kazanmamışlardır. Bu tür faaliyetlere hazır olabilmeleri için henüz bir-iki yıl daha gereklidir. Şimdilik yüzme, dans, paten gibi “kendi kendisiyle rekabet edebileceği” spor faaliyetlerini değerlendirmeye alabilirsiniz. Birlikte kır yürüyüşleri yapmak da, hem beraber vakit geçirmek hem de egzersiz yaparken doğayı tanımak açısından çok güzel bir seçenektir.
Çocuklar sevdikleri ve başarılı oldukları spor dalını keşfedene kadar birçok spor dalını deneyebilirler. Çocuğunuzun spor ve egzersizi en başından olumlu birer deneyim olarak benimsemesi için onu herhangi bir takıma katılması için zorlamayın, sporun rekabetçi yönünü ön plana çıkarmayın. Çocuklara başarılı olmaları için baskı yapmak doğru değildir. Bir spor faaliyetine sadece sizi memnun etmek amacıyla katılmadığından emin olun. Bu yaşta sporun yalnızca eğlence ve oyun amaçlı yapıldığını unutmayın. Beş yaşında bir çocuktan yetişkinlerle aynı süre egzersiz yapmasını beklemeyin. Tenis kortunda bir saatlik bir çalışma beş yaşındaki çocuğu fazlasıyla yorar, 10 ile 20 dakika süren tenis çalışması onun için yeterlidir.
Sağlıklı Çocuk Kontrolleri ve Aşılar
4-6 yaşından önce yapılması gereken bir aşı kalmamış olmakla birlikte, okul öncesi çocuklarının yılda bir kez sağlıklı çocuk kontrolünü yaptırmak gerekmektedir. 5 yaş kontrolünde doktorunuz boy ve kilo ölçümü yapacak ve fizik muayenede büyük tansiyon, görme ve işitmesini kontrol edecek ve bir yıl boyunca sergilemiş olduğu gelişimi değerlendirecektir.
Dişle ilgili olası sorunları erkenden tespit ve tedavi etmek ve ağız sağlığına özen gösterme alışkanlığını erken yaşlarda kazandırmak amacıyla altı ayda bir düzenli diş kontrollerini ihmal etmemeli ve diş temizliği ve bakımına özen göstermeye devam etmelisiniz.
Bunlara dikkat!
Çocuğunuzun becerilerini sürekli olarak yaşıtları ile kıyaslamak doğru değilse de, olası sorunları zamanında belirleyebilmek amacıyla dikkatli olmakta da yarar vardır.
Çocuğunuz başka çocuklarla oynayamıyor veya çoğunlukla utangaç ya da çekingen davranıyorsa;
İyi uyuyamıyor ve sık sık kâbuslarla uyanıyorsa;
Çatal-kaşık kullanamıyor veya boya kalemini doğru bir şekilde tutamıyorsa;
Sık sık korkulu, üzgün oluyor ya da sizden ayrılamıyorsa;
Halen tuvalet konusunda sorunları varsa, bunları doktorunuza bildirmeyi ihmal etmeyin.
Beş yaş çocuklarının dil gelişimine de dikkat etmek çok önemlidir
Bu yaştaki çocukların söylediklerinin herkes tarafından anlaşılıyor olması, cümle yapılarının doğru ve zamanları yerinde kullanıyor olması gereklidir. Bu yaş civarındaki çocukların %10 ile 20’sinde konuşma veya dil sorunları ortaya çıkmakta ve bunlar zamanında tedavi edilmediğinde okul hayatında güçlüklere neden olmaktadır.
Çocuğunuzun söylediklerini aile bireyleri haricindeki kişiler anlamakta güçlük çekiyorsa;
Yalnızca az sayıda kelime kullanıyorsa;
Konuşmaya 3 yaşından sonra başladıysa;
Bazı harfleri telaffuz etmekte zorlanıyorsa doktorunuza danışınız.
alıntı
